CDN, İngilizce Content Delivery Network’ün kısaltmasıdır ve Türkçesi "içerik dağıtım
ağı" olarak bilinir.
Dağıtık durumdaki sunucular ilgili sitenin veri merkezinin sıkışıklık yaşamasını
engeller. CDN, günümüzde farklı web siteleri ve uygulamalar tarafından içerik dağıtım hızını
artırmak ve internette gezinmeyi daha keyifli hale getirmek için kullanılıyor. Web siteleri,
uygulamalar ve aşağıda sıralanan içerik türleri için CDN kullanılabilir:
Metin
Grafikler
Kodlar
Medya dosyaları
Açık kaynaklı yazılımlar
SaaS yazılımları (Bulut tabanlı uygulamalar)
Belgeler
Portal ve bloglar
Canlı video akışı ve isteğe bağlı video akış ortamları
Sosyal medya ağları
Bir CDN hizmeti almaya başladığınız zaman, CDN networku sitenizden statik içerikleri
kendi sunucularına kopyalar ve ziyaretçilere bu içeriği kendi sunucularından iletir. Böylece,
kullanıcıya en yakın lokasyondan ulaşan statik içerik, kullanıcıya daha hızlı iletilmiş olur.
Statik içeriklerin çoğunlukla, resim, ses ve video içerikler olduğu düşünüldüğünde (en çok yer
kaplayan içerikler bu içeriklerdir) web sitesinin yüklenme hızında kayda değer bir artış olduğu
gözlenmektedir. Örneğin; Türkiye'de bulunan bir kullanıcı web sitenize erişmek istediğinde, sorgu
ABD'ye yönlendirilmez. CDN servis sağlayıcı, sorguyu Türkiye'de bulunan en yakın sunucuya
yönlendirir ve verileri geri göndererek web sitesinin daha kısa sürede yüklenmesini sağlar. Benzer
şekilde, kullanıcınız web sitenize Avustralya'dan erişiyorsa, CDN kullanıcıyı Avustralya'ya en
yakın sunucuya yönlendirir, böylece yükleme süresini en aza indirir.
CDN NASIL ÇALIŞIR?
Bir web sitesine istekte bulunan bir kullanıcı, sunucu ile ayrı kıtalarda
olabilir.
Ağ üzerinde büyük bir mesafe kat eden (aktif cihazlar, fiber optik kablolardan kaynaklanan
gecikmelerden sonra) istek son olarak kullanıcıya iletilir. Kaynak sunucunun istenen içeriği
iletmesi için geri gitmek zorunda olduğu mesafe, yüklenme hızının büyük ölçüde yavaşlamasına
neden
olacaktır.
Çözüm CDN
Eğer kaynak sunucu ile istemci arasındaki mesafe kısa ise, bağlantı daha hızlı
olacaktır. Fakat kaynak sunucu ile istemci arasındaki mesafe birbirinden uzak olduğunda ise
bağlantı hızı çok uzun sürecek ve paketler istemciye daha düşük bir hızda ulaşacaktır. CDN
burada
“istemciye yakın alternatif bir kaynak” olarak devreye giriyor.
CDN SERVİS SAĞLAYICI KULLANILMADIĞINDA NE OLUR?
1. Bir kullanıcı bir web sunucusuna istek gönderir.
2. Web tarayıcısı isteği web sunucusuna iletir.
3. Web sunucusu tekli veya çoklu paketler halinde yanıt verir.
4. Her paket İnternette dolaşmak ve web tarayıcısına ulaşmak için aynı veya
farklı
bir yol alabilir.
5. Tüm paketler birbirine bağlanan alt ağlardan geçer
İstemci > ISS (İnternet Servis Sağlayıcı) > Internet > Web sunucusu
Bir CDN'in dağıtılmış sunucularına Uç Sunucu (Edge Server) denir ve bunların
bulunduğu konuma Varlık Noktası(Point of Presence) denir. Bu nedenle, bir kullanıcı web
sitenizdeki herhangi bir şeye erişmek istediğinde, en yakın uç sunucu orijinal sunucudan bilgilere
erişir ve gerekli içeriği kullanıcıya sunar. Verileri önbellek olarak depolar ve bunu talep eden
en yakın istemciye sunarak alternatif bir kaynak gibi davranır. Böylece, bir dahaki sefere,
kullanıcılarınız web sitenize erişmeye çalıştığında, içerik doğrudan uç sunuculardan aktarılır ve
yükleme süresi en aza indirir. CDN 4 parçadan oluşur:
Dağıtıcı (Delivery Node) En yakın istemci tarafından istenen verileri
sunar.
Saklayıcı (Storage Node) Önbelleğe alınan verileri barındırır.
Kaynak (Origin Node) Verilerin alındığı ana web sunucusu.
Kontrol (Control Node) Veri iletim, yönetim ve izleme sağlar.
Günümüzde büyük web siteleri ve uygulamalar CDN kullanıyor. Teknolojinin ilerlemesi,
e-ticaretin yaygınlaşması ile web sitelerinin içeriği günden güne daha da artmakta.
Httparchive.org'a göre; 2010 yılında ortalama bir web sayfasının boyutu 467 KB iken, 2020 yılında
ise 2.032 KB olduğu belirtilmiştir. İşlemleri daha hızlı hale getiren CDN dağıtımı, sayfaları daha
hızlı yükler ve kaynak sunucudaki yükü azaltır. Sonuç olarak, büyük video içeriği aktarımları CDN
kullanarak sorunsuz bir şekilde gerçekleşmektedir. CDN olmasaydı, Netflix'in dünyanın 190'dan
fazla ülkesinde kullanıldığı düşünülürse, başarılı bir hizmet sunması mümkün olamazdı. CDN, web
sitelerinin ve işletmelerinin küreselleşmesine yardımcı olmuştur.
CDN kullanımı; performans, kullanıcı deneyimi(UX) ve daha hızlı içerik
dağıtımının yanı sıra
web sitelerine, uygulamalara ve işletmelere birçok avantaj sunar.
Sayfa yükleme hızını artırır
CDN entegrasyonunun en temel nedeni web sayfası ve web uygulamalarının yüklenme
hızını artırmasıdır. CDN, verileri en yakın sunucudan alır. Sonuç olarak, herhangi bir isteğin
orijinal sunuculara iletilmesine gerek kalmaz ve dünyadaki tüm kullanıcıların web sitesine eşit
hızda erişmesini sağlar.
Video akışındaki gecikmeyi azaltır
Yüklenme hızı, video dosyaları gibi dinamik içerikler için de geçerlidir. Özellikle
dinamik içerik için tasarlanmış bir CDN tasarımı video gecikmesini azaltır. Nihayetinde, son
kullanıcının yaşayacağı donma veya kopma gibi olumsuz durumlar en aza indirgenir ve istemciye daha
iyi video akışı sunulmuş olur.
Video Akışı için CDN'lerin iki türünü bulabilirsiniz:
İsteğe Bağlı (On-demand) Video CDN: Bir videoyu doğrudan akışa
indirmeden,
önbellekte tututar. Birden fazla CDN sunucusu içeriği orijinal OTT ( Over-the-top-medya servisleri
-Netflix gibi- medyayı doğrudan internet (HTTP) üzerinden sunar) sunucusundan bir önbelleğe alarak
saklar. En yakın iki CDN sunucusu sürekli olarak küçük parçalar halinde içeriği önbelleğe taşır.
Sonuç olarak, bir kez tıklandığında bir videoyu oynatmak için gereken zaman ve bant genişliğini
azaltır.
Canlı (Live Stream) Video CDN: Önbellekleme üzerinde çalışır, ancak
kaynak sunucudan doğrudan canlı akışı önbelleğe alamayız. HLS (HTTP Live Streaming) ile içeriği
anında kullanıcılara iletmek için yüksek bant genişlikli hatlar üzerinde çalışır. Bu nedenle,
canlı akış CDN'leri isteğe bağlı-video CDN'lerinden daha maliyetlidir.
Bant genişliği tüketimini azaltır
Hosting hizmetlerindeki en büyük masraflardan biri trafiktir. Verileri doğrudan
kaynak sunucudan çekmek yerine, farklı konumlardan sunarak tek lokasyondaki yüksek bant genişliği
ihtiyacını azaltır.
Web sitenizi Google sıralamalarında daha üst sıraya çıkarır
Sayfa yükleme hızı , Google'ın sayfaları sıralarken kullandığı etkenlerden
birisidir. Web siteniz ne kadar hızlı olursa, SEO skorunuz (Search Engine Optimization -arama
motoru optimizasyonu) artar ve aramalarda daha üst sıralara çıkarsınız.
Tasarruf sağlar
CDN entegrasyonunun çok maliyetli olduğu ve sadece büyük işletmeler için
tasarlandığı şeklinde yanlış bir bilgi var. Altosec ile bütçenize ve gereksinimlerinize uygun bir
CDN hizmeti bulabilirsiniz. Ayrıca, CDN uzun vadede tasarruf etmenize yardımcı olur. Kaynak
sunucudan gelen yükün azalması ve daha az bant genişliği tüketimine yardımcı olur. Bu sayede, web
hosting faturalarında tasarruf sağlanır.
Daha iyi bir analiz sunar
Kaynakların birden fazla uç sunucu üzerine dağılması, kullanıcı isteğine göre yük
kapasitesini optimize eder. Gerçek zamanlı istatistikler ve analizlerle, trafiğin sitenize nasıl
geldiğiyle ilgili daha iyi bir fikir edinebilirsiniz. Bu şekilde, hangi lokasyonlara odaklanmanız
gerektiğini bilebilirsiniz.
Genişletilebilirlik ve ölçeklenebilirlik sağlar
Hizmet verdiğiniz bölgelere göre kapasiteyi arttırabilirsiniz. Örneğin; bir yazınız
veya videolarınızdan biri, bir gecede viral hale geldi. Konvansiyonel sisteminiz, oluşacak trafik
ile başa çıkamayabilir. Ölçeklendirilebilir alt yapı, oluşacak ani trafik artışlarına çözüm
sunmaktadır.
Yoğun trafikle başa çıkmanızı sağlar
Konvansiyonel çözüm olan sistem odanızda barındırdığınız web sunucunuzun belirli bir
kapasitesi vardır. (hem sunucu (RAM, CPU, vb.) hem de bandwidth) Ağınızda oluşan yoğun trafik
sırasında CDN sunucuları yükü paylaşır ve web siteniz çalışır durumda kalır.
DDoS saldırılarına karşı korur
Saldırılar, müşteri networkünde değil servis sağlayıcı omurgasında karşılanır,
böylece webe doğru gelen bir saldırı diğer servislerinizi etkilemez. Geleneksel bir sunucu, bu
saldırı sonucunda kilitlenir veya yavaşlayarak sağlıklı bir hizmet sunamaz. CDN, web sitenize
gelen iyi ve kötü trafik arasında ayrım yaparak saldırıları önleyebilir.
Olumlu kullanıcı deneyimi
Kullanıcı web sayfanızda bulunan ürün veya hizmeti kullanmak için bir nedene sahip
olmalıdır ve bunu tecrübe ederken memnuniyet sağlamalıdır. Web siteleri üzerinde yapılan bir
araştrmaya göre, ziyaretçilerin %74'ü web sitesinin 5 saniye içerisinde yüklenmemesi durumunda,
siteden ayrılma eğilimi göstermiştir. CDN gecikme yüzünden yaşanan problemi azaltacak ve
ziyaretçilerinize bir web sitesinden bekledikleri türde hız ve performans sağlayacaktır.
Altosec CDN çözümü ile sınırlı hat kapasitesiniz daha az kullanılır.
Son kullanıcı coğrafi olarak en yakın sunucuya bağlanır ve daha hızlı hizmet alır.
Web siteniz Google sıralamalarında daha üst sıraya çıkar.